Інвентар НКС

   Пошук
Вобласць:       Раён:

Спеўная традыцыя выканання хрэсьбінных і вясельных песень вёскі Паршына Горацкага раёна Магілёўскай вобласці

Шыфр (у Дзяржаўным спісе): 53АК000072
Дата ўключэння: 16/03/2012
№ пратакола Рады: Пратакол пасяджэння Беларускай рэспубліканскай навукова-метадычнай рады па пытаннях гісторыка-культурнай спадчыны ад 26.11.2011 № 186. Пастанова Савета Мiнiстраў Рэспублiкi Беларусь ад 16.03.2012 № 236
Шыфр (у Інвентары): НКС-130305/01

Звесткі аб адказнасці адносна НКС

Куратар:

Магілёўскі абласны метадычны цэнтр народнай творчасці і культурна-астветнай работы. Адрас: вул. Першамайская, 10, г. Магілёў, 212010;

Выяўленне элементаў НКС

Назва:

Спеўная традыцыя выканання хрэсьбінных і вясельных песень вёскі Паршына Горацкага раёна Магілёўскай вобласці

Другая назва элемента НКС (прынятая ў канкрэтнай супольнасці, лакальны варыянт):

Адпаведная(ыя) супольнасць(і), група(ы) альбо індывідуум(мы):

Жыхаркі вёскі Паршына Горацкага раёна Магілёўскай вобласці

Арэол распаўсюджвання:

Магілёўская вобласць » Горацкі раён » аг. Паршына;  

Кароткае апісанне элемента:

Спеўная традыцыя выканання песень традыцыйнага хрэсьбіннага і вясельнага абрадаў – гэта векавая песенная традыцыя вёскі Паршына. Песні выходзяць за рамкі рэгіянальнага «гучання» і з’яўляюцца характэрнымі для паўночна-усходняй зоны Беларусі, рэгіёна Падняпроўя і памежжа з Расіяй. Іх манера выканання – яркая і самабытная, з элементамі архаічнага гучання – зберагаецца дзякуючы выключным асабовым якасцям спявачак – жыхарак вёскі Паршына, якія перанялі стылістычныя асаблівасці напеваў, шматгалоссе, адметны дыялект ад бабуль і матуль. Носьбіты музычнай спадчыны з’яўляюцца ўдзельніцамі фальклорнага гурта «Паршынскія зоры». Свой багаты вопыт яны перадаюць маладзейшым пакаленням мясцовых выканаўцаў: жаночаму ансамблю народнай песні «Суседкі» і дзіцячаму фальклорнаму гурту «Зорачкі», а таксама фальклорнаму гурту «Таямніца», які займаецца адраджэннем фальклорнай спадчыны Горацкага раёна

Ідэнтыфікацыя і апісанне элемента

Катэгорыя элемента:

Выканальніцкія мастацтвы » Спевы

Веды і навыкі, якія могуць быць карыснымі і цікавымі сучасным спажыўцам:

Манера выканання песень хрэсьбіннага і вясельнага абрадаў павінна захоўвацца і далей. Сёння такія спевы гучаць у час хрэсьбін і вяселляў у вёсцы Прашына і пераймаюцца сучаснымі народнымі ансамблямі, фальклорнымі гуртамі, асобнымі выканаўцамі, бо з’яўляюцца спадчынай беларускай народна-песеннай культуры і паказальнікам багацейшай рэгіянальнай традыцыі. Таму спеўная традыцыя вёскі Паршына Горацкага раёна будзе карыснай і цікавай для сучасных спажыўцоў, бо яна варта таго, каб:- гучаць у выкананні сучасных гуртоў, арыентаваных на фальклор;- вывучацца ў розных навучальных установах, у тым ліку – мясцовай музычнай школе;- быць зафіксаванай і захоўвацца на электронных носьбітах;- выкарыстоўвацца сучаснымі кампазітарамі як узор народнай творчасці;- быць апісанай у рознага роду выданнях і адлюстраванай у нотных зборніках

Актуальныя cацыяльныя і культурныя функцыі:

Песні хрэсьбіннага і вясельнага абрадаў па-ранейшаму гучаць у час правядзення абрадаў, якія і да сённяшняга часу бытуюць у Горацкім раёне ў актыўнай форме. Носьбіты спеўнай традыцыі прымаюць актыўны ўдзел у правядзенні абрадаў і спяваюць у жывую. Жанчыны заўсёды апранаюць старажытныя рэгіянальныя касцюмы, якія засталіся ім у спадчыну ад продкаў, гатуюць абрадавую ежу, танчаць мясцовыя танцы. Песенны рэпертуар жанчыны-носьбіты збераглі і перадаюць нашчадкам у аўтэнтычным гучанні, захаваўшы і выкарыстоўваючы пры гэтым цікавы мясцовы дыялект

Арганізацыі (няўрадавыя, грамадскія, дзяржаўныя), якія спрыяюць практыцы перадачы элемента:

Магілёўскі абласны метадычны цэнтр народнай творчасці і культурна-асветнай работы

Паходжанне элемента:

Спеўнай традыцыі выканання песень хрэсьбіннага і вясельнага абрадаў больш за два стагоддзі. Гэтыя песні спявалі яшчэ бабулі і матулі сучасных носьбітаў. Зараз песні, захаваныя дзякуючы носьбітам, выконваюцца на хрэсьбінах і вяселлях. Аднак жанчыны-носьбіты памятаюць і спяваюць музычныя творы прымеркаваныя не толькі да гэтых дзвюх важных падзей жыцця чалавека. У іх выкананні можна пачуць таксама веснавыя, жніўныя, калядныя, лірычныя песні. Перанятыя ад матуль і бабуль, гэтыя песні спяваюцца амаль па ўсякім выпадку: калі збіраюцца на спеўкі, дома ў побыце сваёй хатняй справы, на вячорках каля хаты, на шматлікіх канцэртах і грамадскіх мерапрыемствах. На працягу амаль 30 гадоў песні, што выконваюцца носьбітамі спеўнай традыцыі, пераймаюць мясцовыя выканаўцы: жаночы ансамбль народнай песні «Суседкі» і дзіцячы фальклорны гурт «Зорачкі», а таксама фальклорны гурт «Таямніца», які займаецца адраджэннем фальклорнай спадчыны Горацкага раёна

Стан бытавання:

развіццё ці распаўсюджванне

Апісанне залежнасці элемента ад традыцыйнага культурнага ландшафта, у якім існуе элемент:

Песні, якія выконваюць жанчыны прымеркаваны да хрэсьбін і вяселляў. Таму дадзены элемент нематэрыяльнай спадчыны актуалізуецца ў прасторы і часе гэтых дзвюх падзей жыцця чалавека

Мова альбо дыялекты, якія выкарыстоўваюцца:

Мясцовая гаворка

Матэрыяльныя аб’екты, якія звязаны з практыкай элемента:

Жанчыны-спявачкі апранаюца ў касцюм

Іншыя нематэрыяльныя элементы, звязаныя з практыкай элемента:

Мадэлі перадачы элемента ў супольнасці:

Дзякуючы носьбітам традыцыйных песень – удзельніцам народнага фальклорнага гурта «Паршынскія зоры», атрымалася адрадзіць і захаваць шэраг аўтэнтычных песень, мясцовых танцаў, традыцыйных свят і абрадаў, якія знаходзіліся на мяжы знікнення. Песенны рэпертуар яны збераглі і перадаюць нашчадкам у першаісным гучанні, захаваўшы і выкарыстоўваючы пры гэтым цікавы мясцовы моўны дыялект. Папулярызацыя нацыянальнай народнай творчасці, якую вядуць носьбіты спеўнай традыцыі, на працягу многіх год заўсёды выклікала і цяпер выклікае вялікую зацікаўленасць грамадскасці і маладога пакалення. На сённяшні час усталяваўся механізм пераемнасці дадзенай спеўнай традыцыі. Творчая і канцэртная дзейнасць удзельніц фальклорнага гурта з’яўляецца ўзорам для пераймання.Носьбіты спеўнай традыцыі з ахвотай перадаюць майстэрства выканання традыцыйных песень маладым талентам – калектывам-спадарожнікам: жаночаму ансамблю народнай песні «Суседкі» (узрост удзельнікаў ад 17 да 40 год) і дзіцячаму фальклорнаму гурту «Зорачкі» (узрост удзельнікаў ад 8 да 16 год).Неаднаразова носьбіты разам з калектывамі-спадарожнікамі прымалі ўдзел у шматлікіх канцэртах, фестывалях, конкурсах. У 2008 годзе у складзе дэлегацыі Магілёўскай вобласці прадстаўлялі песні Горацкага раёна на сцэне Палаца Рэспублікі.Выступленне жанчын-носьбітаў спеўнай традыцыі – гэта заўсёды сустрэча з чым-небудзь незвычайным; гэта напамін аб цікавай, няпростай і самабытнай культуры нашых продкаў. Зберажэнне самабытнай манеры выканання, жыватворных абрадавых і пазаабрадавых песень на доўгія гады будзе невычэрпнай крыніцай прыгажосці і чысціні ў выхаванні будучых пакаленняў

Пагрозы для існавання і перадачы элемента:

Ключавыя словы

Песні, вяселле, хрэсьбіны, гурт

Прыналежнасць да спісаў ЮНЕСКА

Дакументы, звязаныя з элементам

Вясельныя песні_тэксты_ноты.pdf

Вясельныя песні_тэксты_ноты.pdf

Хрэсьбінныя песні_ноты тэксты.pdf

Хрэсьбінныя песні_ноты тэксты.pdf

Фотафіксацыя

Відэафіксацыя

Спевы_Паршына.avi

Аўдыёфіксацыя

01 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

01 Дорожка 1-converted.mp3

02 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

02 Дорожка 2-converted.mp3

03 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

03 Дорожка 3-converted.mp3

04 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

04 Дорожка 4-converted.mp3

05 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

05 Дорожка 5-converted.mp3

06 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

06 Дорожка 6-converted.mp3

07 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

07 Дорожка 7-converted.mp3

08 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

08 Дорожка 8-converted.mp3

09 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

09 Дорожка 9-converted.mp3

001 д.Паршино ф.онсамбль (сборка):

1-converted.mp3

10 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

10 Дорожка 10-converted.mp3

010 д.Паршино ф.онсамбль (сборка):

10-converted.mp3

11 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

11 Дорожка 11-converted.mp3

011 д.Паршино ф.онсамбль (сборка):

11-converted.mp3

12 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

12 Дорожка 12-converted.mp3

012 д.Паршино ф.онсамбль (сборка):

12-converted.mp3

13 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

13 Дорожка 13-converted.mp3

013 д.Паршино ф.онсамбль (сборка):

13-converted.mp3

14 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

14 Дорожка 14-converted.mp3

014 д.Паршино ф.онсамбль (сборка):

14-converted.mp3

15 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

15 Дорожка 15-converted.mp3

16 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

16 Дорожка 16-converted.mp3

17 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

17 Дорожка 17-converted.mp3

18 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

18 Дорожка 18-converted.mp3

19 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

19 Дорожка 19-converted.mp3

002 д.Паршино ф.онсамбль (сборка):

2-converted.mp3

20 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

20 Дорожка 20-converted.mp3

21 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

21 Дорожка 21-converted.mp3

22 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

22 Дорожка 22-converted.mp3

23 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

23 Дорожка 23-converted.mp3

24 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

24 Дорожка 24-converted.mp3

25 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

25 Дорожка 25-converted.mp3

26 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

26 Дорожка 26-converted.mp3

27 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

27 Дорожка 27-converted.mp3

28 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

28 Дорожка 28-converted.mp3

29 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

29 Дорожка 29-converted.mp3

003 д.Паршино ф.онсамбль (сборка):

3-converted.mp3

30 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

30 Дорожка 30-converted.mp3

31 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

31 Дорожка 31-converted.mp3

32 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

32 Дорожка 32-converted.mp3

33 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

33 Дорожка 33-converted.mp3

34 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

34 Дорожка 34-converted.mp3

35 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

35 Дорожка 35-converted.mp3

36 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

36 Дорожка 36-converted.mp3

37 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

37 Дорожка 37-converted.mp3

38 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

38 Дорожка 38-converted.mp3

39 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

39 Дорожка 39-converted.mp3

004 д.Паршино ф.онсамбль (сборка):

4-converted.mp3

40 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

40 Дорожка 40-converted.mp3

41 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

41 Дорожка 41-converted.mp3

42 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

42 Дорожка 42-converted.mp3

43 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

43 Дорожка 43-converted.mp3

44 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

44 Дорожка 44-converted.mp3

45 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

45 Дорожка 45-converted.mp3

46 Паршино(хрэсьбины-вяселле):

46 Дорожка 46-converted.mp3

47 Паршино(хрэсьбины-вяселле:

47 Дорожка 47-converted.mp3

005 д.Паршино ф.онсамбль (сборка):

5-converted.mp3

006 д.Паршино ф.онсамбль (сборка):

6-converted.mp3

007 д.Паршино ф.онсамбль (сборка):

7-converted.mp3

008 д.Паршино ф.онсамбль (сборка):

8-converted.mp3

009 д.Паршино ф.онсамбль (сборка):

9-converted.mp3